No country for old men.

No country for old men … dat mag een waarschuwing heten aan iedere bezoeker.

Bij voorkeur zit ik op de voorste rij in de bioscoop. Voldoende ruimte om de benen te strekken en (althans in het Haagse Filmhuis) ook voldoende ruimte om je jas neer te leggen en je glas wijn neer te zetten. Maar bovenal : de rest van het publiek zit achter je - ze hadden er ook níét kunnen zijn - en de film is vóór je. Een goede film is zelfs om je heen. Het geklaag van mensen die zeggen dat ze pijn in hun nek krijgen op de voorste rij, ach, mietjes zijn het, die een film niet aandurven.

Maar goed, No Country for Old Men dus. Ik moest hem op de voorste rij delen met rechts van mij twee grijze dames op leeftijd. Ze roken naar pepermunt. Dat deelden ze elkaar ook uit om de spanning te stelpen. Niet voor niets: Javier Bardem leek geknipt om de volgende grote Dracula te gaan spelen. Hij stak enige malen een injectienaald in zijn huid. Ik sloeg de ogen neer. Die meneer vindt het ook naar, zei de ene dame tegen de ander. Vervolgens zag ik de naald toesteken. Ik wil voor niemand onderdoen.

Er liggen nogal wat lijken in de film. Gelukkig gaat het voor een deel om hondenlijken. Josh Brolin schiet in een meesterlijk schot zelfs een aanvallende pitbull neer. Wat maar weer bewijst dat er zelfs in een Coen film nog hoop bestaat. Nu ja, niet véél hoop. Het kwaad blijft er immer in leven. De dames naast mij schrokken van iedere bloedige daad, maar vonden het landschap vooral erg indrukwekkend. Maar die nare mensen! Amerika is een gewelddadig land, concludeerden zij onderling, pepermunt zwetend.

Links van mij zat een clubje van drie jongens. Geen pepermunt voor hún. Zij deelden een fles rode wijn. Druk legden zij elkaar de film uit. Vooral de humor die erin zou zitten. Ze hadden de grap steeds door, onze drie jongens! Na de lijken moest er één naar de wc. Na de volgende lijken moest de volgende naar de wc. Goed dat onze knullen geen bier dronken. Slecht voor hun merkkleding ook.

De film heeft een zogenaamd open einde. Dat viel de merkjongens wat tegen. Het kwaad was niet gegrepen. De wet heeft niets dan een overbodige rol in het verhaal. Iedereen gaat dood. Alleen de wet en het kwaad blijven in leven. Één wijnknulletje grapte: ik wil mijn geld terug.

Een land waar zulke nare dingen gebeuren heeft de wereld alleen maar narigheid te bieden, zei de ene grijze dame tegen de andere. Wat bedoelde zij? Een land waar pronghorns gestroopt worden? Een land waar een Spaanse acteur het aangeboren kwaad speelt? Een land waar een Schotse actrice de vermoorde onschuld speelt? Een land leeg, groots, en immoreel als de wijde wereld zelf?

Blij dat ik de volgende morgen niet naar Amersfoort hoefde, verliet ik het Filmhuis.

BP

Van niets naar nergens 04

Van boven naar beneden: Afrikaanse palm gierzwaluw (Cypsiurus parvus); foto van web site
http://www.birdforum.net/bird_view.php?bid=67 . Het Monument aan Independance Avenue (fotograaf onbekend). Een woonblok in Northmead, met daarvoor bloeiende jacaranda's (foto:
http://zambia.maruien.com/zambia/zambia_lusaka03.htm ). Bloeiende jacaranda in Lusaka (foto: http://zambia.maruien.com/zambia/zambia_lusaka03.htm ). Bloeiende jacaranda's aan Montagu Avenue, Harare, Zimbabwe (foto: Wikipedia).

Eindelijk weer vrij om te staan en te gaan waar ik wilde zonder ergens op te hoeven wachten, liep ik de backpackers lodge uit. Welke richting zou ik uit wandelen?

Opeens merkte ik dat ik nog geen lunch gehad had afgezien van wat vliegtuigvoer en wat vliegveldrommel. Dat maakte de keus iets voor de hand liggender. Ik liep richting Great East Road aan de noordkant waarvan zich het winkelcentrumpje van Northmead bevindt. Het heeft wat marktstalletjes, wat supermarktjes, winkels en eet- en lunchtentjes. Northmead was op een gemakkelijke loopafstand. Dat wil zeggen: lopend in Europees tempo. De middag was warm en stoffig. De meeste zijstraten in Lusaka zijn niet of slecht geplaveid en de meeste trottoirs zijn sowieso niet geplaveid. Dat maakt slenteren in Lusaka in het droge seizoen tot een stoffige aangelegenheid die de dorst versterkt en het wandeltempo aanzienlijk verlaagt.

De zijstraten rond de backpackers lodge leiden door een slaperig buurtje waar de bewoners passerende blanke buitenlanders gewend zijn. Mijn vliegtuigverse bleke huidskleur deed de lokale jeugd wel staren. Maar er werd maar weinig geroepen. In buitenwijken van Lusaka en ook elders in Zambia word je meestal door kinderen nageroepen: Hey musungu! (Hé blanke!) en How are you (spreek uit: Houwajóé}. Maar in deze buurt was daar weinig van te merken.
Northmead lag er rustig en dromerig bij. Er was niet heel veel geopend. Ik stapte een lunchgelegenheid binnen, waar een bord pastry en cool drinks beloofde. De winkel was leeg. Er stonden wat verlaten plastic stoeltjes en tafeltjes, er was een vitrine met wat pasteitjes, samosa’s en worstjes en een koelkast met water, frisdrank en yoghurt. Op wat reclames na was de zaak kaal. Van achter de winkel klonk een radio.

De leegte duurde en er gebeurde niets in de winkel. Geen klanten, geen personeel. Ik riep maar eens ‘odi!’ (volk!) en er kwam antwoord uit het achterste van het gebouw, gevolgd door een kleine, zwetende man met een schort voor. Zich het voorhoofd bettend en excuus makend vroeg hij wat ik wenste. De trek deed mijn maag inmiddels hard knorren en ik overwoog de keuze zo vet mogelijk te maken. Maar ik bedacht mij dat dat nog vaak genoeg zou kunnen in dit land. Er waren vegetarische samosa’s in de vitrine. Daar kocht ik er twee van, en twee pakjes Zuidafrikaans vruchtensap. U bent net aangekomen? vroeg de snack-baas, mijn witte gezicht monsterend. Ja. En waar ik dan vandaan kom? Ik probeerde het met The Netherlands. En zowaar, hij wist waar dat ligt. Maar U komt ook niet uit Zambia, ging ik verder, Uw accent klinkt Zimbabweaans. Ja, dat klopte! En hoe ik dat dan wel kon horen? Omdat ik een paar keer in Zimbabwe was geweest. Het klopte, hij kwam uit Marondera ten oosten van Harare. Zijn broer was al in de jaren tachtig naar Lusaka gekomen omdat hij met een Zambiaanse was getrouwd.

Maar zijn broer was overleden en zijn schoonzus had veel moeite om de lunchroom te runnen en voor de kinderen te zorgen, want zij had weinig familieleden. Daarom was hij een paar jaar geleden naar Lusaka gekomen om zijn schoonzus te helpen. Zijn vrouw en kinderen waren dit jaar ook naar Zambia gekomen. En dat was maar goed ook, want het is momenteel erg moeilijk om in Zimbabwe geld te verdienen. En het is ook moeilijk om er je kinderen op te voeden.
Well, U heeft misschien van de problemen in Zimbabwe gehoord?
Ja, helaas.
Ach meneer, en het wordt maar slechter. De situatie is ernstig (the situation is serious; ‘serious ‘ is een Zimbabaweaans stopwoord voor alles wat niet prettig is). Maar hier in Zambia zijn wel kansen.
Maar mist U Uw land niet? Marondera is toch vlak bij de Eastern Highlands en het is daar prachtig.
Ja meneer het is prachtig en Lusaka is niet zo mooi. Maar in Lusaka kan ik geld verdienen en hier zijn geen problemen.
We praatten nog wat verder. De snackbar-baas had er blijkbaar plezier in, want hij kwam bij mij aan het tafeltje zitten. Hij vertelde over Marondera en Harare. Dat het in de jaren tachtig allemaal zo mooi was. Dat hij en zijn broer beide lid waren van ZANU-PF , de partij van president Mugabe. Our future looked bright, but now it is veeery different. En zo praatte hij nog wat door tot mijn samosa’s op waren en ik aanstalten maakte om weg te gaan. Of ik vegatariër was? Well, not particularly. Want hij had nog twee kleine pasteitjes met rijstvulling en bonen. Of ik die niet wilde hebben? Nu ja ze kostten een prikkie, dus vooruit maar. Ik vroeg er nog twee flesjes water bij. En of ik nog eens terugkwam? Tja, misschien. Als U terugkomt moet U mij vertellen waar U geweest bent in Zimbabwe! En hij ging als een portier bij de deur staan en maakte een lichte buiging.

Ik liep nog wat langs de huizenblokken in Northmead. Er voetbalden kinderen in het gele gras en van de balkons klonk muziek. Daarna zocht ik een geschikte plek om Great East Road weer over te steken. om de stille suburbs weer in te lopen. Lusaka is niet echt het toonbeeld van een bruisende stad. Wie geld heeft en een auto kan er comfortabel en aangenaam wonen. Wie minder geld heeft en geen auto, kan ook nog redelijk comfortabel en prettig wonen in Lusaka. Maar je bent dan wel afhankelijk van de minibus, want de afstanden zijn groot. En wie weinig of geen geld heeft - en dat zijn de meeste mensen in Lusaka - woont onder een golfplaten dak tussen de kakkerlakken. Van dat laatste was in de rustige wijk waar ik doorheen liep niets te merken.
Lila bloeiende jacarandabomen stonden langs de straat. Hun kleverige bloesem bedekte de rood okeren grond. Ze bleven plakken aan mijn schoenzolen. Onwillekeurig deden zij mij denken aan de eerste keer dat ik in Harare in Zimbabwe was. Het was twee jaar na de onafhankelijkheid - in 1982 - en midden in het jacaranda seizoen. Harare had een paar lanen vlakbij het centrum die geheel lila waren van de bloeiende jacaranda’s. Ook in Lusaka zijn de jacaranda’s ingevoerd, maar er zijn geen lange jacarandalanen. Hier en daar stonden ook wat palmbomen waar palmgierzwaluwen af en aan vlogen.

Bij Church Road werd het straatbeeld weer wat drukker. Ten oosten van de spoorlijn, die Noord - Zuid loopt heeft Lusaka drie drukke verkeersaders die alledrie Oost - West lopen. De noordelijke is Great East Road, de middelste is Church Road en de zuidelijke is Independance Avenue.

Ik stak Church Road over en liep langs Evelyn Hone College. Het college waar Godfrey gestudeerd had en waar hij later zelf les gaf, totdat hij naar Zuid Afrika verhuisde.

Na een fles water bereikte ik Independance Avenue. Het was er druk, warm en stoffig. Toen ik daar voor het eerst was - in 1982 - , was Independance Avenue nog niet zo’n drukke weg. Het was toen nog een statige vierbaans laan, het is nu één grote stoffige drukte, met langsrazend verkeer.

Ik liep naar het vrijheidsmonument. Ik herinnerde mij dat ik er in ‘82 een foto van wilde maken, zij het niet dat ik juist problemen had gehad met de plaatselijke politie over het maken van een foto. Zo maar foto’s maken in Lusaka was er in de jaren ‘80 niet bij. Overal bevonden zich wel strategisch belangrijke gebouwen in de stad en die mochten niet gefotografeerd worden. Nu is dat wel anders, maar ik ben sindsdien nog steeds argwanend met een fototoestel in Lusaka.

Al slenterend was het laat in de middag geworden. Rond zes uur wordt het donker in de tropen en ik besloot maar weer naar de lodge te lopen. Ik had ook eigenlijk wel genoeg gezien, die dag.

BP

Wie niet tegen ons is.

I

Uiteraard adviseert Uw Villa U Uw bivakmuts uit de kast te halen en in het openbaar op te zetten zo gauw U naar buiten gaat.

Zulks om duidelijk te maken dat U gedurende Uw gehele leven in al Uw doen en laten onderworpen zijt aan De Grote Sadomasochistische Tegendraadse.


Uw haardos goudgeel golvend als het rijpe koren of mysterieus en eindeloos als de besterde nacht, of Uw kale hoofd, schijnend als een hemellichaam, Uw heerlijke vlezige wangen, Uw zacht aanmoedige of juist ferm bestoppelde kin, Uw sierlijk dan wel viriel welvende kaaklijn, de heilige intimiteit Uwer hals, Uw snoeperige oren, Uw pront vooruitspitsende neus, Uw door immersprekende, alleszeggende wenkbrauwen zo fraai getorste voorhoofd, hoog en machtig als een paleis van wijsheid, al Uwe gezichtelijke aantrekkelijkheden, deze bloem Uwer wezen, deze hoorn Uwer telefoon, deze monitor Uwer computer, dit alles mag slechts bekend zijn en rondwaren in de gedachten van Hem die Uw Schepper en Gebieder is.

De nederige ander mag Uw rijkdom zelfs niet vermoeden. Neen! Uw schatten mogen slechts bekend zijn en in bezit zijn van Uw Leraar, Uw Gruwelijke Vader, Uw Boze Baas en Buur, Uw Wortel en Stok, Uw Zachte Zoener, Uw Hemelse Kannibaal.

Gij allen, overbevolkt vanaf heden metro, bus, tram en trein! Krioelt daar gelijk de ratten, even onschuldig, even onwaardig, even veeltallig! Gij allen, volgt deze oproep van Uw Grote Gouverneur, Uw Dagelijkse Dompteur, Uw Zweep en Tandenborstel, Uw Wereldvingerafdrukkensysteem, Uw Genetische Bepaler, Uw Troost bij een Kopje Thee, Uw Rechter, Regering en Parlement, Uw Raad van State, Uw Belastingkantoor en Postkantoor, Uw Bank en Schuld, Uw Koning en President, Uw Boze Minnaar en Chef Huishouding, Uw Wimwamreus, Uw Heilige Receptenschrijver, Uw Dokter en Kwakzalver, Uw Ongediplomeerde Loodgieter, Uw Would Be Timmerman, Uw Gemankeerde Garagehouder, Uw Dagelijkse File en Draadbreuk, Uw Bloedneus en Kiespijn, Uw Dwarse Tegenstrever, Uw Ongenadige Slagboom, Uw Villabewoner!

PS: Mocht U geen bivakmuts hebben, dan volstaat een gezichtsbedekkende brommerhelm.
PS2: En wat U ook denkt of zegt: Laat het niet wéér gebeuren!




II

Zin en reden
In de strijd om het bestaan (die van het individu, van de groep, van de soort) gebruikt de menselijke soort zijn hersens. Dat is op zich niet bijzonder. Bij veel diersoorten is de werking van de hersens daar op ingericht. De menselijke soort gebruikt die hersens bovendien om die strijd een verankering te geven met een reden voor het bestaan. Naarstig zoekt de menselijke soort hiermee naar zingeving van het bestaan. Het lijkt erop dat andere diersoorten dat veel minder doen.

Het zoeken naar zin en reden als basis om de strijd om het bestaan te voeren, maakt de mens bij voorkeur tot een religieus wezen. Het is dan ook niet vreemd dat er meerdere geloven en godsdiensten door de eeuwen heen de kop hebben opgestoken. Overlevering en traditie spelen daarbij een belangrijke rol. Immers zij geven bekendheid, zekerheid, overtuiging en geestelijke geborgenheid. Geloven zijn daarom ook belangrijk bij het aanleggen van machtsstructuren. Machtsstructuren die de groep bij elkaar houden. Machtsstructuren die het liefst raken aan de meest intieme gedachten en handelingen van het individu, want afvalligheid brengt de zekerheden en de groep in gevaar.

Verlichting
Gesteund door de ideeën van de Verlichting wordt momenteel in het Westen veel gevonden dat je machtsstructuren niet meer mag toestaan het individuele denken en handelen intiem te beïnvloeden. Vind je dat niet dan wordt je al gauw primitief gevonden (en misschien niet onterecht). De Verlichtingsgedachte heeft op haar beurt door de decennia ook weer verschillende overleveringen en tradities meegekregen. Ze doet daarmee niet onder voor een religie. Gedachten van primitiviteit ten aanzien van andere overtuigingen dan die gebaseerd op de Verlichting zijn daarom wat aan de arrogante kant.

Persoonlijk hang ik geen godsdienst aan. Toegegeven, ook daarin speelt overlevering een belangrijke (misschien de belangrijkste) rol. De zin en reden van het leven kunnen, wat mijn overtuiging betreft, dan ook niet anders liggen dan in het leven zelf. Hoe sterk die overtuiging ook is, ik kan daarmee nog niet vinden dat anderen er ook zo over moeten denken. Tevens geeft het mij ook geen reden arrogant te zijn ten opzichte van mensen die daar anders over denken. Het is niet aan mij andere mensen hun overtuiging (hun zin van het leven) te ontnemen.
Anderzijds wens ik zelf ook niet door anderen overtuigd te worden van hun geloof en de machtsstructuur die daarbij hoort. Wel moeten overtuigingen (inclusief die van mij) kritisch bevraagd kunnen worden. Anders kennen wij elkaar te weinig om samen te kunnen leven.

De Islam
De Islam nu: door een aantal tegenstanders dezer dagen afgedaan als achterlijk (hetgeen inhoudt dat je je eigen geloof dus niet achterlijk vindt), bloeddorstig en nazistisch. Met name de symbolen van de Islam staan sterk ter discussie: hoofddoekjes, boerka, het al dan niet nazistische karakter van de Koran, de (vermeend) niet met de Westerse waarden overeenkomstige grondhouding van de moslim en noem maar op. Het is duidelijk: het Westen voelt zich niet lekker bij het indringen van een andere godsdienst en een andere godsdienstige, geestelijke machtsstructuur. De kenmerken van het anderszijn van de Islam worden gewogen en te licht bevonden. Worden achterlijk en primitief verklaard tegenover de eigen Westerse overtuiging, die dus niet anders dan voorlijk en modern kan zijn. Door niet weinigen wordt dat voorlijke en moderne betiteld als ‘de Joods-christelijke traditie’. Persoonlijk raak ik het spoor daar al behoorlijk bijster. Wat is er zo voorlijk en modern aan een traditie?

Niettemin: de traditie is er en zij wordt nu geconfronteerd met een andere traditie. Daarop volgt een proces van elkaar de nieren proeven, ieder in eigen gelederen: hoe sterk staan we in onze eigen traditie en in hoeverre kunnen we elkaar vertrouwen dat we die zullen blijven verdedigen? Nu de eigen traditie impliciet tot voorlijk en modern is gebombardeerd, geeft dat ons blijkbaar het recht alle middelen aan te wenden de indringende overtuiging op geoorloofde en ongeoorloofde wijze te bestrijden. Het zal U niet verbazen, dat ik dat op mijn beurt allemaal weer behoorlijk primitief en achterlijk vind. En het is mijn overtuiging (daar heb je haar weer!) dat dat tot niets dan ellende kan leiden.

Vriendelijke mensen tot aartsklootzakken
De laatste twintig jaar ben ik aardig wat mensen tegengekomen, die islamitisch zijn, of afkomstig uit een land waar de Islamitische en niet de Joods-christelijke traditie heerst, of uit een land waar geen pruikentijd met Verlichting is geweest, of een combinatie daarvan. Onder die mensen bevinden zich aardige, vriendelijke mensen die de wereld alle goeds wensen, aartsklootzakken van top tot teen gevuld met venijn en alle gradaties die daar tussenin zitten. Dat is voor mij meteen de persoonlijke maatstaf voor de benadering van mensen, uit welke traditie zij ook komen.

Dat er zich onder deze mensen individuen bevinden die de rechtstaat en de democratie liefst omver zouden willen werpen is te verwachten. Dat soort mensen kom je namelijk overal tegen. Dat zulks een specifiek kenmerk van moslims zou zijn, waag ik echter te betwijfelen. Het wordt wel een kenmerk van moslims wanneer je denkt, vindt, bewijst, verlangt en eist dat zij dat intrinsieke kenmerk hebben. Zulks denken, vinden, bewijzen, verlangen en eisen is onderdeel van het degraderen van de indringende Islamitische traditie. Degradatie van de tegenstander geeft je immers het recht die tegenstander nog meer te degraderen en uiteindelijk te ontmenselijken. Zo kweek je een ‘lafhartige’ vijand.

Dollen
Weer terug naar de Islam en andere godsdiensten. Persoonlijk mag ik er graag mee dollen, met al die verschillende overtuigingen en hun uiterlijke kenmerken. Dat dat ‘dollen’ een zekere kritiek inhoudt is waar. Wanneer anderen daaraan aanstoot willen nemen, moeten ze dat vooral niet laten, maar dan moet men wel weten dat men aanstoot neemt aan mijn overtuiging, mijn zingeving. En ook daarin vinden we weer mensen die dat doen en die dat niet doen, ongeacht hun overtuiging of geloofsachtergrond.

Toegegeven, in de realiteit ligt het allemaal wat minder eenvoudig. Zelf opgegroeid te zijn in een bepaalde traditie, zelf overtuigingen te hebben, maakt je bij voorbaat subjectief en verdacht in iedere mening en levensvisie. Dat zij zo. We zijn slechts arme zoogdieren. En daarom, voor het overige, de Verlichting indachtig: il faut cultiver notre jardin.



III





Enige tijd geleden ontving Uw Villa volgend bericht:


De initiatiefnemers Shervin Nekuee, Farhad Golyardi, Kamran Ashtary proberen de wereld te laten zien dat NL veel meer stemmen kent dan die van Wilders, en moslims het signaal te geven dat ondanks wat Wilders hen - en ons - wil doen geloven, we allemaal gelijkwaardig zijn, ongeacht geloof of religie.....
Teken ook, als u hen hierin steunt.


The Holland Loves Muslims Petition
Wij, een groep autochtone en allochtone intellectuelen en designers, willen graag een statement maken over Nederland en islamofobie. Richting onze medeburgers, moslims én niet-moslims, maar ook richting de islamitische wereld, die de film van Wilders met ingehouden woede tegemoet ziet.


Wij willen dat doen met het initiatief Holland Loves Muslims, te vinden op de website www.hollandlovesmuslims.com.


Onze boodschap is gericht aan onze Nederlandse medeburgers – moslims én niet-moslims. Zodat ze niet vergeten, voor ze beginnen te praten over 'de islam', eerst de gezichten voor zich te zien van hun collega's, vrienden, medestudenten en zakenpartners – moslims én niet-moslims. Wij willen laten zien dat Wilders en al die andere moslimbashers niet de baas zijn in dit land.


Ons ambitie is om op donderdag 14 februari 100.000 handtekeningen verzameld te hebben – een boodschap aan de samenleving waar we ALLEMAAL deel van uitmaken.
Op donderdag 14 februari zullen speciale T-shirts worden overhandigd aan een groep bekende en minder bekende Nederlanders.


Plaats:
De Balie
Kleine-Gartmanplantsoen 10
1017 RR Amsterdam
www.debalie.nl


Een initiatief van:
Shervin Nekuee
Farhad Golyardi
Kamran Ashtary
Dit project is geïnitieerd door de denktank Eutopia
www.eutopia.nl


Tot zover het bericht. De eerste alinea ervan lezende denk je: niets aan de hand, aardig initiatief. Maar dan: Holland loves muslims. Euhhhm… tja…..ik geloof dat ik dan toch een tussenstap gemist heb.

Ten eerste: Holland, dat loopt van Texel tot en met Goeree Overflakkee en in het Oosten houdt het zo’n beetje op ergens voorbij Goejanverwellesluis. Blijkbaar tellen de mensen aan de andere kant van de IJssel en van de Grote Rivieren niet mee? Maar goed, in het buitenland staat Nederland nu eenmaal bekend als Holland.

Ten tweede: loves muslims. Wat moet ik me daarbij voorstellen? Dat heel Nederland pakkerds en klapzoenen staat uit te delen bij de moskee? Voor mijzelf sprekende (en ik kan moeilijk anders) gevoel ik geen bijzondere liefde voor moslims, zo min als ik die gevoel voor gereformeerden, animisten, atheïsten of andere kerken, groepen en gezindten. Hoezeer een aantal mensen uit die groepen me ook na aan het hart liggen.

In een eerder artikel over een goedbedoelende website tegen de verwildersing heb ik al gezegd dat het gevaar van Vilders en de zijnen niet moet worden onderschat maar ook niet overschat. Mijn idee was en is: in het oog houden, confronteren en van repliek dienen.

De website van Nekuee, Golyardi en Ashtary is mij te defensief. Vooral maar laten zien dat we wél aardige mensen zijn, die niks tegen moslims hebben. Daaronder schuilt de noodkreet: alstublieft begrijp ons niet verkeerd, we kunnen het ook niet helpen, we hebben er niets mee te maken, doe ons alstublieft niets. Helaas, daar kan ik niet aan mee doen.

Dat bij voorbeeld de islamitische wereld de film van Vilders met ingehouden woede tegemoet ziet, is tot op heden gewoon onterecht. Niemand kent nog de inhoud van de film. En het is onverstandig erop vooruit te lopen. Dan doe je precies wat Vilders wil. Vilders trekt aan de touwtjes en de woedende islamieten zijn zijn poppetjes. Gun hem dat niet! Zet er iets tegenover! Voor mijn part iets alternatiefs. Ga inderdaad met z’n allen met bivakmuts of brommerhelm in de tram zitten. Of pak het serieuzer aan en laat mensen nu eens uitgebreid aan het woord. Zeg eens wat inhoudelijks. Maar houd nu eens op met handtekeningenlijsten! Vilders kan er zijn kamer straks mee behangen.


VLR/BP